Grenzen

Hoe belangrijk zijn jouw grenzen?

"Je grenzen aangeven is zó belangrijk. Of dat nu bij je baas, je partner of de buurvrouw van je kapper is." lees ik op TinyTweaks. En dat is zo waar. Als iemand iets van je wil en jij merkt ‘Hmm ik liever niet’ dan is het aan jou om daarin duidelijk te zijn. En om goed voor jezelf te zorgen.

Waarom? Omdat ieder in dit leven verantwoordelijk is voor zijn eigen stuk. Jij zorgt voor jouzelf. Voor wat jij nodig hebt en jij lost jouw eigen problemen op. En de ander moet zorgen voor zijn behoeften en zijn problemen. Natuurlijk mag je elkaar soms helpen. Maar ook daar zitten grenzen aan.

Overal kom je grenzen tegen. Op je werk, in je relaties, met je kinderen. En misschien zelfs in jezelf omdat je snel enthousiast bent en altijd mogelijkheden ziet. En zo teveel tegelijk oppakt.

Nu ben ik geen expert of coach op dit gebied. Maar als ervaringsdeskundige kan ik wel met je delen wat ik erover geleerd heb. Ook omdat je vanuit mindfulness (niet oordelen, geduld, open, vertrouwen, niet streven, accepteren en loslaten) het gevoel kan krijgen dat je alles maar moet accepteren en moet los laten. Maar dat is niet zo.

Grenzen is een van de grote levenslessen om te leren. Het is zeker een van mijn levenslessen. En ik zie het als thema regelmatig terug keren bij mensen om me heen die laag in hun energie zitten of last hebben van spanning en stress.

Het niet goed benoemen van je grenzen is vaak het basisprobleem achter afhankelijkheidsissues, angsten en burn-outs schrijft Nedra Glover Tawwab in haar boek Gezonde Grenzen.

Grenzen en behoeften

We krijgen allemaal wel een keer te maken met iemand die over je grens heen gaat. En dat is niet prettig. Als het vaker gebeurt is het echt vervelend want dan vormt het een risico voor je welzijn. Het is belangrijk dat je duidelijk bent over je grenzen én over wanneer iemand daar overheen gaat.

Grenzen betekent duidelijk kunnen zijn over wat je NIET wil. Én ook duidelijk kunnen zijn over wat je WEL wilt of nodig hebt.

Het gaat over het uiten van je behoeften, zonder een verontschuldiging te benoemen.

Het is dus belangrijk dat je gaat onderzoeken wat jij wilt en wat jij nodig hebt.

Het is vaak iets dat we met vallen en opstaan onszelf eigen moeten maken. We leren het niet altijd van jongs af aan. Ik gun het iedereen die worstelt met zijn eigen ruimte innemen en grenzen stellen, de hulp en coaching om dit stuk van je zelf te ontrafelen. En om er op een gezonde manier vorm aan te gaan geven.

Grenzen en patronen

Waarom kan grenzen aangeven eigenlijk zo lastig zijn? Vaak is het een patroon. Je hebt ergens aangeleerd om voor anderen te zorgen. Soms zelfs ten koste van jouw behoeften.

Vaak heb je dit al in je jeugd aangeleerd. En als je zo’n patroon volhoudt dan kun je aardig grenzenloos worden. Met alle gevolgen van dien.

Je kunt het opmerken door je overtuigingen. En door gedachten waarvan je van alles moet. Of die je afkraken. Let er maar eens op wat je gedichtenpatronen zijn.

Ben je bang om afgewezen te worden? Bang om te falen? Of dat andere je gek of stom vinden of onaardig? En waarom denk je dat?

Belangrijk om je te realiseren: Gedachten zijn geen feiten. En overtuigingen zijn alleen maar gedachten die je heel vaak hebt gedacht. Ze zijn niet eens waar.

Wel goed als je gedachten en overtuigingen kunt gaan herkennen. Als je je er bewuster van wordt, herken je het de volgende keer ook wanneer iemand over je grenzen dreigt te gaan.

En dan kun je op een dag ook besluiten om je gedachten en je oude patronen niet meer te volgen en een andere keuze te maken. En om wel een grens te trekken.

Voelen in je lichaam

Je lichaam is je navigatiesysteem. En als je bij een grens aankomt, gaat er in je lichaam een signaal af. Ook als je een behoefte krijgt (aan eten of rust of…) gaat er in je lichaam een signaal af. Je lichaam geeft je genoeg signalen als je je tax hebt bereikt.

Dus hoe voelt een grens in jouw lichaam? Wat gebeurt er? Waar voel je dat?

Het allerbelangrijkste in dit leven, is dat je goed leert voelen hoe deze signalen in jouw lichaam aanvoelen. Dat je ze leert herkennen. Dat je jouw navigatiesysteem dus goed kent. Want ieder lichaam is anders en hier is geen handleiding voor. Niemand anders dan jij kan je eigen lichaam goed leren kennen.

Je zult je lichaam zelf moeten ontdekken. Zo goed dat je weet wat alle verschillende signalen betekenen.

Sta stil en registreer

Op het moment dat je merkt ‘He… dit voelt niet lekker, he.. hier baal ik van, he… ik voel me ineens raar… of boos’ Sta stil!

Sta stil en ga met al je aandacht je lichaam in. Merk op wat er in je gebeurt. Registreer het.

Waar zit dat (ongemakkelijke) gevoel? Waar zit die onrust? Wat vertelt dat gevoel je? Komt er een emotie bij? Maakt het je verdrietig, bang, boos of gefrustreerd?

Goed dus om jezelf te trainen in het voelen van je lichaamssignalen. Mindfulness kan je daarin helpen. Het is waarom we in Mindful Walks steeds met onze aandacht naar het lichaam gaan.

Dus, het opmerken en herkennen van grenzen is stap 1. En dat gebeurt in je lichaam.

Grenzen voelen maar er niet naar luisteren

Soms voelen we de grens wel, maar gaan we er toch overheen. Of laten we de ander erover heen gaan. Als dat vaker voorkomt is dat een enorme energielek. En ga je dat terug zien in allerlei vervelende reacties van je lichaam (onrust in je lijf, slechter slapen, angst aanvallen).

En ook in disbalans in je relaties. Vaak triggert grenzeloos zijn, bij de ander boosheid of woede.

Stel jezelf dan eens voor hoe je leven er over 5 of 10 jaar uitziet als jij hierin niks verandert? Hoeveel last heb je dan al die jaren dat je je grenzen niet trekt? En hoe voelt dat dan? Wat gebeurt er met je relaties? En met je kinderen als je die hebt?

Grenzen aangeven

Wanneer je je grens gevoelt hebt, is stap 2: de grens duidelijk aangeven.

Meteen als het gebeurt communiceren, vertellen wat voor jou niet oké is op dit moment. Met een open hart. Eerlijk zijn over hoe het voor jou voelt.

Ook als je de woorden niet weet, dan sputter het er maar uit. Het wordt vanzelf duidelijker.

Het is tegelwijsheid, maar zo waar: Nee zeggen tegen wat je niet wilt = Ja zeggen tegen jezelf.

Het is zeggen dat je niet oké bent met de manier waarop iets gaat. Of zeggen dat je je niet prettig voelt bij de manier waarop iemand je aanspreekt of met je omgaat.

En nadat je je grens hebt verteld, is de volgende stap (3): Verwoorden wat jij wel nodig hebt hierin. Hoe zou het voor jouw wel werken? Onder welke voorwaarden kun je wel door? Of houdt hier meteen alles op?

En als je nog niet zo goed bent in grenzen aangeven, dan doe je dit alles zeer waarschijnlijk terwijl je gedachten racen en tegen je zeggen: ‘Je bent niet goed genoeg… sukkel… zie je wel dit overkomt jou altijd.. je bent niet meer waard dan dit.. er is geen oplossing voor… je zult dit wel moeten accepteren…’

Ondanks al die gedachten. Die overigens niet waar zijn.. Want gedachten zijn geen feiten!

Ondanks alle zenuwachtigheid en angst in je lijf… spreek je je grens en hoe jij het wil, uit.

Grenzen handhaven

The next step is natuurlijk je grenzen handhaven.

Je kan erop wachten dat als je je grens hebt aangegeven. Dat iemand er toch overheen gaat. Zeker als je pas net begonnen bent met grenzen aangeven.

En dan zul je je grens moeten bewaken. Je moet hem handhaven. Dat betekent ingrijpen zodra iemand over je grens heen gaat. Anders neem je jezelf en jouw grens niet serieus. Het eerste probleem daarvan is dat jezelf niet serieus nemen een grote energielek is.

Het andere probleem is dat anderen je niet meer serieus nemen als je in het vervolg je grenzen wel aangeeft. Je gaat er toch niks mee doen…

Dus… stap 4 is: Meteen ingrijpen wanneer iemand toch weer over je grens heen gaat.

En ingrijpen betekent, niet accepteren.

Het betekent dat je alles wat je aan het doen bent los laat. En de consequentie inzet.

Consequenties

Dat betekent dat vooraf al bedacht moet hebben wat je gaat doen als iemand weer over je grenzen gaat. Wat is de consequentie dan voor jou? En kun je jezelf daaraan houden? Belangrijk! Want dit gaat om jezelf steunen. Om jezelf serieus nemen.

Misschien is een consequentie dat je weg loopt en weigert verder in gesprek te gaan. Of dat dat je iemand weg stuurt. Over misschien weiger je om omdat moment verder samen te werken. Je zet je consequentie in en vervolgens herhaal je jouw voorwaarden waarop je een volgende keer nog wel in gesprek kunt, of weer wel kunt samenwerken.

• “Als je zo tegen mij schreeuwt, dan praat ik niet met je. Ik loop nu weg. Ik praat een volgende keer weer verder met je als je normaal kunt praten” Als dit je consequentie is, loop dan ook altijd weg! Houd je altijd aan wat je zegt. En praat pas op een ander moment weer verder als de ander weer rustig is.

Wat je consequenties ook zijn, denk er vooraf over na. En ben bereid om ze direct uit te voeren wanneer iemand over je grenst gaat.

Grenzen doorbreken = door de angst heen

Grenzen aangeven en handhaven kan enorm eng voelen op gebieden waarop je dat nog niet vaak hebt gedaan. Je zult er toch doorheen moeten, samen met de angst voor afwijzing of angst voor falen. Hoe vaker je jezelf saboteert en over je grens heel laat gaan, hoe groter je energielek en hoe groter vaak de disbalans is in je relaties en in je leven.

Ga erdoor heen! Steeds weer!

Boos zijn

Grenzen aangeven gaat soms ook samen met boos zijn. Als je je boos voelt is dat overigens super mindful. Want het is authentiek. Je bent gewoon aanwezig bij wat je op dat moment voelt.

Iedereen denkt vaak dat mindfulness gelijk is aan zen zijn en beheerst zijn.

Maar dat is het in mijn ervaring niet. Mindfulness gaat over opmerken wat er in je speelt en daarbij blijven. Het dus niet proberen te vermijden of wegdrukken. We laten in mindfulness zijn wat er is.

Mindful zijn kan je juist helpen je aandacht naar je lichaam te richten en goed te voelen wat er zich in je afspeelt. Zodat je het zo puur mogelijk kunt uiten.

Het uiten van je boosheid of woede kan heel puur en zelfs integer zijn. En het kan ook heel indrukwekkend zijn. Boos zijn is nodig. Als je het voelt, moet je het uiten.

De belangrijkste grens in boos zijn is hoe integer en authentiek je bent. Als je boos bent ben je namelijk ook heel kwetsbaar. Een grote pijn is in dat moment, onder de boosheid, ook voelbaar.

Boosheid is uit balans als je de ander wilt gaan domineren, wilt verkleinen, wilt vernederen of pijn wil gaan doen. Dan is het uiten van je boosheid in een ongezonde manier terecht gekomen. Ook als je drank nodig hebt om van boosheid bij te komen, is je boosheid of woede in een ongezonde manier terecht gekomen. Zoek daarbij altijd hulp.

Je fysieke houding

Je fysieke houding is super belangrijk bij het aangeven en handhaven van grenzen.

Eigenlijk weten we dat allemaal.

Om serieus genomen te worden is het belangrijk dat je stevig staat.

Aanwezig in je lichaam, met je voeten voelbaar in de grond en je benen een klein beetje uit elkaar. Soms zelf met krachtige armen in je zij.

Als grenzen aangeven niet makkelijk is, zorg er dan voor dat je bewust jezelf aard en stevig maakt. Dit is stap 5.

Voel je voeten. Zet ze stevig neer.

Voel je benen.

Voel je buik, span deze zelfs een klein beetje aan, op tonus.

En als vrouw.. voel je heupen! Ga met heel je aandacht in je heupen.

Beweeg er zelfs mee. Niet liefelijk, maar heel zeker.. zo van HIER BEN IK!

En blijf in contact met je ademhaling.

Je hebt het recht om hier te zijn. Je hebt het recht om jouw waarheid te spreken.

Zet je borst rechtop, en maak jezelf breed.

Kijk recht vooruit en direct naar degene die over je grens gaat. Kijk hem of haar in de ogen. Los van wat je op dat moment voelt (hoe onzeker of bang of boos of woedend je ook bent).

En spreek dan jouw grens uit en geef hoe het voor jouw werkt.

De enige die jouw leven kan leven, ben jij.

De enige die jouw grenzen kan aangeven en bewaken, ben jij.

Je energie neemt toe

En misschien is dit een verrassing voor je. Maar als je je grenzen aanhoudt: ze uit én handhaaft. Dan zul je merken in het moment dat je je wat energieker en sterker voelt.

Meteen!

Natuurlijk kunnen gedachten en schuldgevoelens je ook weer afleiden hiervan. Maar als je dat negeert en goed in jezelf opmerkt, zult je voelen dat je wat meer in je lichaam zit. Of je voelt je weer wat zekerder.

Ook dat zijn een signalen van je lichaam. Dat je het goed hebt gedaan. Je hebt namelijk Nee gezegd tegen iets dat niet goed voor je was en Ja gezegd tegen jezelf.

Je levensenergie neemt dan direct toe.